Сайипбекова А.М.1, Абдрахматов К.Е.2, Степаненко Н.П.3, Макамбаева Ж.А.1 , Саипбекова С.Э.1, Жыргалбекова Э.Ж.1
1Ошский государственный университет, г. Ош, Кыргызстан
2Институт сейсмологии НАН КР, г. Бишкек Кыргызстан
3ТОО «Национальный научный центр сейсмологических наблюдений и исследований», г.Алматы, Казахстан
АНАЛИЗ ФИЗИКО - МАТЕМАТИЧЕСКИХ ОСНОВ МЕТОДОВ ОПРЕДЕЛЕНИЯ ДВУМЕРНЫХ СКОРОСТНЫХ МОДЕЛЕЙ ПО ГЕОТРАВЕРСАМ
В статье проанализированы математические основы профильной сейсмотомографии. Изложены физико-математические основы распространения рефрагированных волн. Лучевое трассирование велось с заданием граничных условий. Определено, что двумерные сейсмические разрезы, построенные с применением детальных наблюдений по системам встречных и нагоняющих годографов, по сравнению со значительно осреднёнными скоростными значениями Vp наиболее информативны. При анализе волновой картины землетрясений до расстояния 350-780 км отмечена весьма сложная картина волнового поля. Определена двумерная скоростная модель по данным ГСЗ и региональных сейсмических станций Института сейсмологии НАН КР, ТОО « Национального научного центра сейсмологических наблюдений и исследований» МЧС РК и КНР.
ПРОФИЛДЕРДИН ЭКИ ӨЛЧӨМДҮҮ ЫЛДАМДЫКТАРЫН АНЫКТОО МЕТОДДОРУНУН ФИЗИКА-МАТЕМАТИКАЛЫК НЕГИЗИН ТАЛДОО
Макалада профилдик сейсмикалык томографиянын математикалык негиздери талданат. Сынып кийинки талаада таралган толкундардын физикалык жана математикалык негиздери көрсөтүлгөн. Толкун таралуу жолундагы берилген чек ара шарттары көрсөтүлгөн. Vp ылдамдыктын олуттуу орточо маанилерине салыштырмалуу, Карама каршы, жана орточо кармап туруучу негизги годографтар системаларынын жардамы менен эки тараптан байкоолордун жардамы менен курулган эки өлчөмдүү сейсмикалык участоктор эң так экендиги аныкталган. 350-780 км аралыкка чейинки жер титирөөлөрдүн толкундундардын түзүлүшүн талдоодо толкун талаасынын өтө татаал экендиги белгиленген. Литосфердагы сейсмикалык толкундун ылдамдыгынын эки өлчөмдүү модели тундук Казахстан аймагында терен сейсмикалык изилдоо методу менен ал эми Тянь-Шань, Памир тарабы болсо Кыргызстандын сейсмология институтунун, Казакстандын сейсмологиялык байкоолор жана изилдөөлөр улуттук илимий борборунун, жана Кытай Эл Республикасынын аймактык сейсмикалык станцияларынын маалыматтарынын негизинде аныкталган.
ANALYSIS OF PHYSICAL AND MATHEMATICAL PRINCIPLES OF METHODS FOR DETERMINITION OF TWO-DIMENSIONAL VELOCITY MODELS BY GEOTRAVERS
The paper analyzes the mathematical principles of profile seismic tomography. The physical and mathematical principles of the propagation of refracted waves are presented. Ray tracing was carried out with setting boundary conditions. It has been determined that two-dimensional seismic profiles created using detailed observations of systems of oncoming and catch-up time-travel curves in comparison with significantly averaged velocity Vp values are the most informative. Under analysis of the wave pattern of earthquakes up to a distance of 350-780 km, a very complex pattern of the wave field was noted. A two-dimensional velocity model was determined based on data from the State Survey and regional seismic stations of the Institute of Seismology NAS KR, the National Scientific Center for Seismological Observations and Research of MES RK and China.