Прохоров О.А., Кузиков С.И.
Научная станция Российской академии наук (НС РАН), г. Бишкек, Кыргызстан
АНАЛИЗ ПОЛНОГО ЭЛЕКТРОННОГО СОДЕРЖАНИЯ ИОНОСФЕРЫ НА ОСНОВЕ ГНСС-ИЗМЕРЕНИЙ В РАЙОНЕ УЧТУРФАНСКОГО ЗЕМЛЕТРЯСЕНИЯ 22.01.2024
На основе авторского алгоритма рассчитаны временные ряды (январь 2024 г.) полного электронного содержания в ионосфере (ПЭС) по данным ГНСС-станций в районе сильного Учтурфанского землетрясения 22.01.2024 г. Полученные значения ПЭС хорошо согласуются с данными ведущих мировых агентств (JPL и AIRI) при незначительном расхождение сравниваемых значений (≤ 5 TECu). Авторский метод способен обеспечить минутную дискретность и более детальный площадной охват данными ПЭС для исследования ионосферных процессов. В результате применения к рассчитанному временному ряду ПЭС алгоритмов MAD-Z и Isolation Forest выделены аномальные состояния ионосферы с превышением на 30-40 % фонового уровня при отсутствии магнитных бурь. Первый временной интервал аномалий 11-18 января 2024 г. предшествует Учтурфанскому землетрясению и характеризуется повышенными и пониженными значениями ПЭС. Второй аномальный период с максимально повышенным уровнем ПЭС совпадает со временем основного толчка и последующих афтершоков.
22.01.2024-ЖЫЛЫНЫН УЧТУРФАН ЖЕР ТИТИРӨӨСҮНҮН АЙМАГЫНДА ГНСС-ӨЛЧӨӨЛӨРҮНҮН НЕГИЗИНДЕ ИОНОСФЕРАНЫН ТОЛУК ЭЛЕКТРОНДУК МАЗМУНУН ТАЛДОО
Автордук алгоритмдин негизинде 2024-жылдын 22-январында болгон күчтүү Учтурфан жер титирөөсүнүн аймагындагы ГНСС-станцияларынын маалыматтары боюнча, 2024-жылдын январ айы үчүн ионосферадагы толук электрондук мазмунунун (ТЭМ) убакыт катарлары эсептелген. Алынган ТЭМ маанилери дүйнөдөгү ири агенттиктердин (JPL жана AIRI) маалыматтары менен жакшы дал келет, ал эми салыштырылган маанилердин ортосундагы айырмачылык азыраак (≤ 5 TECu). Автордук ыкчам TEC маалыматтары менен ионосфералык процесстерди изилдөө үчүн минуталык дискреттүүлүктү жана жагымдуу аянттык камтууну камсыз кыла алат. Эсептелген ТЭМ убакыт катарларына MAD-Z жана Isolation Forest алгоритмдерин колдонуунун натыйжасында, магниттик бороондор болбогондо, фондук деңгээли 30-40% ашкан ионосферанын аномалдуу абалдары бөлүнүп көрсөтүлгөн. Аномалиялардын биринчи убакыт аралыгы 11-18-январь Учтурфан жер титирөөсүнө чейинки мезгилге туура келип, жогору жана төмөнкү ТЭМ маанилери менен мүнөздөлөт. Экинчи аномалдуу мезгил, башкача айтканда ТЭМ деңгээли максималдуу көтөрүлгөн учур, негизги жер титирөө толкунунун жана кийинки афтершоктордун (кийки толкундардын) убагына туура келет.
ANALYSIS OF THE TOTAL ELECTRON CONTENT OF THE IONOSPHERE BASED ON GNSS MEASUREMENTS IN THE REGION OF THE UCHTURFAN EARTHQUAKE ON JANUARY 22, 2024
Using the author's algorithm, time series (January 2024) of the ionospheric total electron content (TEC) were calculated based on data from GNSS stations in the area of the strong Uchturfan earthquake of January 22, 2024. The obtained TEC values are in good agreement with data from leading global agencies (JPL and AIRI), with a slight discrepancy between the compared values (≤ 5 TECu). The author's method is capable of providing minute-by-minute resolution and more detailed areal coverage of TEC data for studying ionospheric processes. By applying the MAD-Z and Isolation Forest algorithms to the calculated TEC time series, anomalous ionospheric states were identified with an excess of 30-40% above the background level in the absence of magnetic storms. The first time interval of anomalies, January 11-18, preceded the Uchturfan earthquake and was characterized by elevated and depressed TEC values. The second anomalous period with the highest TEC level coincides with the time of the main shock and subsequent aftershocks.